نویسنده: محسن فرزان، کارشناس ارشد انرژی‌های تجدیدپذیر 
زمان مطالعه: ۳ دقیقه
ضوابط اجرایی قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور در تاریخ ۱۳۹۹/۱/۳۱ به تصویب هیات وزیران رسید. براساس ماده ۹ این مصوبه، دستگاه‌های اجرایی مجازند تا یک درصد (۱%) از اعتبارات مندرج در قانون را به‌منظور استقرار سامانه (سیستم) مدیریت سبز و بهینه‌سازی مصرف انرژی در دستگاه‌ها، مطابق مفاد بند (ز) ماده (۳۸) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه و آیین‌نامه اجرایی آن، هزینه کنند. این دستگاه‌های اجرایی موظف‌اند گزارش عملکرد این موضوع را هر شش‌ماه یکبار به سازمان حفاظت محیط‌زیست ارسال نمایند.
بند (ز) ماده (۳۸) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه
قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (۱۴۰۰-۱۳۹۶) مشتمل بر ۱۲۴ ماده و ۱۲۸ تبصره در تاریخ ۱۳۹۵/۱۲/۱۴ توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شد.
در ماده (۳۸) این قانون، دولت ملزم به انجام اقداماتی جهت حفاظت از محیط‌زیست شده است. مطابق بند (ز) این ماده، دولت موظف به اجرای برنامه مدیریت سبز شامل مدیریت مصرف انرژی، آب، مواد اولیه، تجهیزات و کاغذ، کاهش مواد جامد زائد و بازیافت آن‌ها در ساختمان‌ها و وسائط نقلیه، در کلیه دستگاه‌های اجرائی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی در چهارچوب قوانین مربوطه، شده است.
آیین‌نامه اجرایی بند (ز) ماده (۳۸) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه
بعد از گذشت حدود سه سال از تصویب قانون برنامه پنجساله ششم توسعه، آیین‌نامه اجرایی بنده (ز) ماده (۳۸) به پیشنهاد مشترک وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط‌زیست در تاریخ ۱۳۹۸/۳/۲۲ به تصویب هیات وزیران رسید.
براساس این آیین‌نامه اجرایی، مدیریت سبز چنین تعریف شده است:
“مجموعه‌ای از مطالعات و اقدامات جامع، هدفمند و مستمر که در سطوح مختلف دستگاه‌های اجرایی برای استفاده بهینه از منابع و کاهش اثرات سوء بر منابع زیستی اعمال می‌شود.”
بر طبق ماده (۲) آیین‌نامه اجرایی، ارزیابی اجرای مدیریت سبز در دستگاه‌های اجرایی براساس مجموع امتیازات شاخص‌های شش‌گانه موضوع ماده (۳) این آیین‌نامه با لحاظ ضرایب اهمیت به شرح جدول زیر محاسبه می‌شود. حداکثر امتیاز مدیریت سبز در دستگاه‌های اجرایی (۱۰۰۰) امتیاز است.
جدول۱: ضریب اهمیت شاخص‌های مختلف در طرح مدیریت سبز دستگاه‌های دولتی
شاخص | مصرف انرژی | مصرف آب | مدیریت پسماند | مصرف سوخت وسایل نقلیه | ساختمان‌ها و تجهیزات | آموزش و فرهنگ‌سازی |
ضریب اهمیت | ۳۰۰ | ۳۰۰ | ۱۰۰ | ۱۰۰ | ۱۰۰ | ۱۰۰ |
جایگاه انرژی‌های تجدیدپذیر در سیستم مدیریت سبز
برای محسابه شاخص مصرف انرژی (SEI) از رابطه زیر استفاده می‌شود. در این رابطه،B1 ضریب اهمیت شاخص مصرف انرژی است که از جدول فوق استخراج می‌شود.
در رابطه فوق، هرچه میزان EI کمتر باشد، امتیاز شاخص مصرف انرژی بیشتر می‌شود. برای محاسبه EI داریم:
در رابطه فوق، a سهم تولید انرژی‌های تجدیدپذیر نسبت به مصرف انرژی است که عددی بین ۰ و ۰/۵ در نظر گرفته می‌شود. با افزایش میزان a، مقدار EI کمتر شده و در نتیجه امتیاز شاخص مصرف انرژی (SEI) بیشتر می‌شود. بنابراین دستگاه‌های اجرایی برای بهره‌مند شدن از امتیاز شاخص مصرف انرژی که در کنار شاخص مصرف آب جزو مهم‌ترین شاخص‌های ارزیابی مدیریت سبز است، می‌تواند سهم تولید برق تجدیدپذیر خود را افزایش دهد.
پیشنهاد مطالعه: ارتقاء و توسعه کاربرد انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک در طرح جامع انرژی کشور
قانون الزام تامین بیست درصد برق از منابع انرژی تجدیدپذیر
قانون دیگری برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در دستگاه‌های دولتی وجود دارد که اجرای آن الزامی است. وزارتخانه‌ها، موسسات و شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی غیر دولتی براساس مصوبه ۹۴/۱۳۶۰۶/۳۰/۱۰۰ مورخ ۱۳۹۵/۶/۲۸، موظف‌اند بیست درصد از برق مصرفی ساختمان‌های خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر تامین نمایند. در غیر این صورت، وزارت نیرو موظف است که به همین میزان برق مصرفی دستگاه متخلف را با تعرفه متناسب با نرخ خرید تضمینی برق تجدیدپذیر محاسبه و اخذ نماید.
بودجه سبز؛ یک تیر و دو نشان برای دستگاه‌های اجرایی
در نتیجه، دستگاه‌های دولتی با بهره‌گیری از بودجه در نظر گرفته شده در ضوابط اجرایی قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور می‌توانند علاوه‌بر اجرای برنامه مدیریت سبز مندرج در قانون برنامه پنجساله ششم توسعه، به اهداف مصوبه ۹۴/۱۳۶۰۶/۳۰/۱۰۰ مورخ ۲۸/۶/۲۸ وزارت نیرو (قانون الزام تامین بیست درصد برق از منابع تجدیدپذیر) نیز دست پیدا کنند.
دانلود “قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران”
دانلود “آیین‌نامه اجرایی بند (ز) ماده (۳۸) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه”
دانلود “ضوابط اجرایی قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور”
دانلود “قانون الزام تامین بیست درصد برق از منابع انرژی تجدیدپذیر دستگاه‌های دولتی”
دیدگاهتان را بنویسید