نویسنده: یزدان الواری، پژوهشگر حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر 
زمان مطالعه: ۵ دقیقه
در هنگام بروز هر موقعیت بحرانی، مردمان جامعه به دو گروه عمده تقسیم می‌شوند. گروهی معتقدند این بحران مانند یک طوفان، گذرا است و از بین می‌رود و پس از آن همه‌چیز به روال طبیعی خود باز خواهد گشت. گروهی دیگر معتقدند که باید با دنیای قدیم خداحافظی کرد و شرایط هیچ‌گاه مثل سابق نخواهد شد. اما اتفاقی که در عمل می‌افتد چیزی میان این دو، است. صنعت خورشیدی نیز از این قاعده مستثنی نیست.
می‌توان تصور کرد که به محض فروکش کردن همه‌گیری ویروس کرونا، عقلانیت و علم دوباره در بحث انرژی شکوفا خواهند شد و در را برای توسعه تمام عیار انرژی خورشیدی، که یکی از رکن‌های اساسی برای مبارزه با تغییرات آب و هوایی است، باز می‌کنند. برخی دیگر ممکن است فکر کنند زمان آن رسیده است که اقتصاد را با کمترین هزینه راه‌اندازی مجدد کنیم و حمایت از منابع انرژی تجدیدپذیر و در حال ظهور را رها کنیم. البته، واقعیت هر دو این سناریوها را با هم ادغام می‌کند. دنیای قدیم در مقابل ما در حال فروپاشی است، قیمت نفت حتی در برهه‌ای منفی شد و تقاضای انرژی در همه جا پایین آمد. افراد فعال در حوزه انرژی بیشتر و بیشتر شبیه زامبی‌‌هایی هستند که از گور برخاسته‌اند. اما سوال اصلی که در اینجا به وجود می‌آید آن است که صنعت فتوولتاییک چگونه تحت تأثیر قرار می‌گیرد؟
کووید ۱۹ در سراسر جهان گسترش یافت، مبادلات بین المللی را متوقف کرد و با از بین بردن درصد قابل‌توجهی از فعالیت‌‌های اقتصادی، اقتصاد جهانی را به انزوا کشاند. پیش از این، تولید انبوه در تعدادی از کشورها مانند یک ضرورت به نظر می‌رسید؛ ضرورتی که در طی چند هفته کاملا رنگ باخت. این سؤال که آیا تولید کاملاً جهانی‌شده است با توجه به کمبودهای موجود در بخش پزشکی، می‌تواند از نظر سیاسی مطرح شود اما با این که این سوال یک سوال پایه‌ای است اما بی‌معناست. درست است که به دلیل شیوع ویروس کرونا تولید محلی به یکی از تقاضاهای جوامع تبدیل شده است، و اجرا نیز خواهد شد، اما این امر به معنای بازگشت از قاعده جهانی‌شدن بازار و محصول نیست و فقط امری عقلانی برای ایجاد تعادل بین تولید جهانی و تولید داخلی است.
چه چیزی در سه ماه گذشته در بازار فتوولتاییک تغییر کرده است؟
تا به امروز، هیچ الگوی ثابت جهانی در مقابله با ویروس کرونا وجود ندارد. کشورها با تراژدی این بیماری با زمان‌بندی و شدت‌‌های مختلف روبرو می‌شوند. در حالی که چین اولین قله شیوع را پشت سر گذاشته و اکثر شهرها را بازگشایی کرده است، کشورهای اروپایی با سرعت‌‌های مختلف بازگشایی می‌شوند و آمریکا همچنان دچار مشکل است. کشور ایران نیز دومین قله شیوع بیماری را تجربه می‌کند.
تقاضا به طور چشم‌گیری کاهش یافته است، مزارع خورشیدی مقیاس بزرگ اغلب تاخیرهایی را برای اتمام پروژه‌های خود اعمال کرده‌اند. نصب سیستم‌های فتوولتاییک مقیاس کوچک و پشت‌بامی به‌دلیل کمبود نیروی انسانی کاهش یافته و تقاضای انرژی در دنیا، غیرقابل پیش‌بینی شده است.
از دیدگاه تولید محصولات صنعت انرژی خورشیدی، تولید در کشور چین برای چند هفته کاهش یافت. این امر منجر به ایجاد برخی از اختلالات برای تامین تجهیزات و ماژول‌‌های فتوولتاییک در سراسر جهان شد، البته این کاهش تولید، اثر کمی در قیمت تجهیزات نیروگاه‌های خورشیدی فتوولتاییک داشت. کاهش تقاضا، همراه با کاهش تولید، باعث می‌شود که قیمتها در یک سطح معقول و منطقی نگه داشته شوند، تا اینکه باعث افت شدید قیمتها شود.
ما شاهد بودیم که بازار فتوولتاییک با سرعتی بیش از آنچه که انتظار می‌رفت به‌سمت بهبود حرکت می‌کند، و می‌توان انتظار داشت که بخشی از ضررها در سه ماهه سوم و چهارم و تا قبل از پایان سال میلادی، جبران شود. اما این پیش‌بینی تنها قابل تعمیم به پروژه‌‌هایی که قبل از آغاز بحران آغاز شده بودند، هست. بدون در نظر گرفتن موج آلودگی دوم، انتظار می‌رود تا بازار جهانی فتوولتاییک به حدود ۹۰-۱۱۰ گیگاوات نیروگاه جدید برسد، در حالی‌که، برآوردها نشان می‌داد پس از دستیابی به ۱۱۵ گیگاوات احداث نیروگاه خورشیدی فتوولتاییک در سال ۲۰۱۹، این عدد در سال ۲۰۲۰ به ۱۳۰ گیگاوات برسد.
فراتر از ۱۰ گیگاوات نیروگاه خورشیدی در اروپا
در اروپا، میزان احداث نیروگاه‌های خورشیدی در سال ۲۰۱۹ تا حدی پایدار بود. کشور اسپانیا به‌منظور دستیابی‌به اهداف انرژی‌های تجدیدپذیر خود تعداد زیادی نیروگاه مقیاس بزرگ احداث کرد. بازار فتوولتاییک هلند به سرعت رشد کرد و بازارهای کشورهای بلژیک و سوئد به‌طور پایدار توسعه یافتند، با این حال، کشورهای فرانسه و ایتالیا در ظرفیت پایین‌تر از اهداف خود باقی ماندند. اگر امسال تحت اثر شیوع بیماری کرونا قرار نمی‌گرفت، بازار فتوولتاییک اروپا می‌توانست در سطح مشابهی با سال ۲۰۱۹، چیزی در حدود ۱۶ گیگاوات، توسعه یابد. یک فرضیه معقول این است که بازار فتوولتاییک اروپا را در حدود ۱۰ گیگاوات برای امسال در نظر بگیریم؛ البته این تخمین باز هم بستگی به نحوه شیوع بیماری تا پایان سال دارد.
پیشنهاد مطالعه: مروری بر صنعت انرژی خورشیدی چین در سه ماه اول ۲۰۲۰
بعد از سال ۲۰۲۰، چه اتفاقی در بازار فتوولتاییک می‌تواند بیافتد؟
محرک‌های توسعه انرژی خورشیدی فتوولتاییک هم در اروپا و هم در سطح جهان هنوز یکسان هستند؛ نیاز حمل‌ونقل به برق، سیاست‌های تغییر آب‌وهوا، سیاست‌های افزایشی انرژی تجدیدپذیر و تولید برق فتوولتاییک و در طولانی مدت، تولید هیدروژن سبز، باعث تسریع در انتقال بازار انرژی جهانی به سمت خورشیدی‌شدن می‌شود.
در کوتاه مدت، بازار خورشیدی فتوولتاییک اروپا می‌تواند بر پایه رقابت ذاتی فتوولتاییک در تقریباً همه بخش‌ها و در بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا توسعه یابد. قابلیت رقابت سیستم‌های فتوولتاییک با قیمت‌های عمده فروشی برق (قبل از همه‌گیرشدن ویروس کرونا ) در اروپا قطعی است، که منجر به احداث نیروگاه‌های خورشیدی فتوولتاییک رقابتی در سال‌های آینده خواهد شد. این امر باعث می‌شود تا بازار فتوولتاییک خورشیدی اروپا به میزان قابل‌توجهی تا بیش از ۲۵ گیگاوات و یا حتی ۳۰ گیگاوات رشد کند، در حالی که بازار جهانی فتوولتاییک باید تا ۲۵۰ گیگاوات که حد فعلی سیاست‌های موجود است، به توسعه خود ادامه دهد.
پیشنهاد مطالعه: پابرجا بودن روند نزولی قیمت پنل خورشیدی فتوولتاییک/پیش‌بینی بازار ۲۰۲۰
رونق صنعت انرژی خورشیدی و تاثیر مثبت برا اقتصاد
به‌طور خلاصه، همه‌گیری ویروس کرونا می‌تواند بازار را با مشکل روبرو سازد، اما به آن آسیب جدی نمی‌رساند. البته اگر اوضاع رو به وخامت رود ممکن است هر اتفاقی رخ دهد. به احتمال خیلی زیاد پس از طی کردن جاده پرپیچ و خم ساخته شده توسط کرونا برای صنعت انرژی خورشیدی، دوباره نور رونق بر این صنعت خواهد تابید. سؤالی که اروپایی‌ها به زودی با آن روبرو خواهند شد، تمایل سیاست‌گذاران برای پشتیبانی گسترده از احداث نیروگاه‌های خورشیدی فتوولتاییک است یا اینکه باتوجه‌به شهرت نسبتاً مبهم فتوولتاییک این صنعت با واکنش جدی سیاست‌مداران روبرو خواهدشد؟
با اینکه برخی از سازمان‌ها سال‌ها ادعا می‌کنند که این صنعت جایی در اروپا ندارد و شغل ایجاد نمی‌کند و تصویری منفی از انرژی خورشیدی در ذهن بسیاری از افراد ایجاد کرده‌اند، اما با توجه به نیاز ایجاد مشاغل و راه‌اندازی مجدد اقتصاد، حفظ، تقویت و تولید تجهیزات خورشیدی در تمام بخش‌های زنجیره ارزش، سیاست‌گذاران و جامعه متقاعد خواهد شد که نیروگاه‌های خورشیدی فتوولتاییک می‌تواند سهم مثبتی در اقتصاد داشته باشد.
چشم‌انداز صنعت فتوولتاییک؛ مقابله با زامبی‌های هیدروکربوری
دنیای قدیم انرژی به تازگی در مقابل دیدگان ما درگذشت، اما باقیمانده‌های آن همچنان بر تصمیم‌ها اثر می‌گذارند، و صنعت فتوولتاییک باید آن را در نظر گیرد. صنعت فتوولتاییک در اشتغال و ارزش افزوده در اروپا، در بخش بالادست و پایین دست به کار خود ادامه خواهد داد. به همین ترتیب، فتوولتاییک می‌تواند به بدنه اصلی در بهبود اقتصادی مورد نیاز تبدیل شود. اما باید این صنعت به زامبی‌های صنعت هیدروکربوری توجه ویژه داشته باشد. چرا که آن‌ها می‌توانند مانع پیشرفت صنعت فتوولتاییک در کوتاه‌مدت گردند.
منبع: pv-magazine
دیدگاهتان را بنویسید