۵ راهکار برای برون‌‎رفت کسب‌وکارهای سامانه‌های خورشیدی از بحران

سید محمد جواد موسوی، فعال حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر در گفت‌وگو با ایسنا گفت: در سال‌های اخیر شاهد توسعه سامانه‌های خورشیدی کوچک مقیاس و در نتیجه شکل‌گیری بیش از ۲۰۰ شرکت فعال در این زمینه در سراسر کشور بوده‌ایم که این شرکت‌ها در زمینه‌های مهندسی و پیمانکاری، مشاوره، تامین و تولید تجهیزات مرتبط با سامانه‌های خورشیدی در سراسر استان‌های کشور فعال هستند.

نایب رئیس کمیته تجدیدپذیر سندیکای صنعت برق با بیان اینکه این شرکت‌ها اشتغال بیش از ۲ هزار نفری به صورت مستقیم را رقم زده‌اند، اظهار کرد: بدلیل شرایط کشور و همچنین افزایش نرخ ارز و از بین رفتن توجیه پذیری نصب این سامانه‌ها، شاهد رکود و توقف نصب سامانه‌های خورشیدی و در نتیجه تعطیلی، تعدیل نیرو و خروج این شرکت‌ها از این زمینه کاری هستیم. این وضعیت به حدی بحرانی است که می‌توان وضعیت اضطراری برای این صنعت اعلام کرد.

۱- ضرورت افزایش نرخ خرید تضمینی مطابق با محاسبه‌های اقتصادی؛

موسوی، “عدم افزایش نرخ خرید تضمینی برق تجدیدپذیر” را یکی از دلایل این رکود دانست و یادآورر شد: با توجه به افزایش نرخ ارز و هزینه سرمایه گذاری در نیروگاه‌ها، از انتهای سال ۹۸ تاکنون قریب به ۱۰ ماه است که توجیه اقتصادی پروژه‌ها از بین رفته و نیازمند افزایش نرخ خرید تضمینی است.

به گفته وی با توجه به محاسبات اقتصادی انجام شده، نرخ‌های خرید برق از سامانه‌های خورشیدی انشعابی (کوچک مقیاس) ضروری است که به این شرح بروزرسانی شوند:

سایز ۲۰ کیلوات و کمتر: ۱۸۶۰۰ ریال بر کیلووات ساعت
سایز ۲۰۰ کیلوات و کمتر: ۱۴۷۰۰ ریال بر کیلووات ساعت
سایز ۱ مگاوات و کمتر: ۱۲۵۰۰ ریال بر کیلووات ساعت

این فعال در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر اضافه کرد: با فرض نصب سالانه ۱۰ تا ۱۵ مگاوات سامانه خورشیدی کوچک مقیاس، به حدود ۲۰ میلیارد تومان بودجه برای خرید برق در سال نیاز است. با فرض افزایش ۷۰ درصدی نرخ‌های فوق، این بودجه به ۳۴ میلیارد تومان می‌رسد. بنابراین با ۱۴ میلیارد تومان بودجه اضافی در سال می‌توان به صنعت نیروگاه‌های خورشیدی خانگی و صنعتی رونق دوباره بخشید، تولید برق در محل مصرف و در ساعات پیک برق تابستان را توسعه داد و اشتغال شرکت‌ها را نیز حفظ کرد.

۲- ادارات دولتی از برق تجدیدپذیر استفاده کنند؛

نایب رئیس کمیته تجدیدپذیر سندیکای صنعت برق “اجرایی شدن مصوبه الزام ادارات دولتی به تامین ۲۰ درصد از برق مصرفی از انرژی‌های تجدیدپذیر” را از راهکارهای توسعه بازار انرژی‌های تجدیدپذیر عنوان کرد و گفت: با توجه به افزایش مصرف برق در تابستان و محدودیت تولید برق در کشور، ادارات دولتی هر ساله با مشکل کاهش و یا تغییر ساعات اداری روبرو هستند و این در حالی است که طبق مصوبه هیات وزیران، ادارات دولتی ملزم به تامین ۲۰ درصد از برق خود از طریق احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر هستند تا از این طریق بخشی از نیاز برق خود را تامین کنند.

موسوی تاکید کرد: علی‌رغم گذشت مدت زمان بسیار از این مصوبه و پیگیری‌هایی که سال گذشته از طریق شورای گفتگوی اتاق بازرگانی ایران انجام شد، و تاکید ریاست ساتبا بر اجرایی شدن این مصوبه، دستورالعمل مربوط تاکنون از طرف وزارت نیرو به شرکت‌های توزیع ابلاغ نشده است.

این فعال بخش خصوصی انرژی‌های تجدید پذیر ادامه داد: با توجه به اهداف مصوبه مذکور که در درجه اول شامل احداث نیروگاه و تولید برق در محل و در زمان مصرف است که هم راستا با وظایف وزارت نیرو است و با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی و بودجه کشور، دستورالعمل فوق می‌تواند با در نظر گرفتن حداقل جریمه برای ادارات دولتی در آغاز و افزایش تدریجی آن تا ۲۰ درصد در سال‌های آینده اجرایی شود.

۳- تسهیلات لازم برای سامانه‌های خورشیدی خانگی اجرایی شود؛

موسوی “اجرایی شدن تعداد ۱۰ هزار تسهیلات ۴۰۰ میلیون ریالی” مصوب در قانون بودجه سال ۹۹ را از دیگر راهکارهای توسعه سامانه‌های خورشیدی ذکر کرد و گفت: طبق جزء (۵) از بند “و” از تبصره ۱۶ قانون بودجه سال ۱۳۹۹ مصوب مجلس شورای اسلامی، تعداد ۱۰ هزار تسهیلات ۴۰۰ میلیون ریالی برای سامانه‌های خورشیدی خانگی در نظر گرفته شده است که می‌تواند به رونق سامانه‌های خورشیدی در بخش خانگی کمک کند.

وی اضافه کرد: خوشبختانه ساتبا در سال جاری در نامه‌ای به سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی درخواست اجرایی شدن این بند قانونی را کرده است که با توجه به اینکه راه اندازی ساز و کار تسهیلات به خصوص برای بار اول نیازمند پیگیری فراوان است، ساتبا می‌تواند یک کمیته ویژه به این موضوع اختصاص دهد و تا حصول نتیجه این موضوع را دنبال کند. همچنین با توجه به افزایش هزینه سرمایه گذاری که اتفاق افتاده است، این تسهیلات برای سال آینده می‌باید حداقل به مبلغ ۷۰ میلیون تومان افزایش یابد و در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ قرار گیرد.

۴- نصب سامانه‌های خورشیدی در واحدهای صنعتی، تولید در محل مصرف و جلوگیری از خاموشی؛

نایب رئیس کمیته تجدیدپذیر سندیکای صنعت برق با تاکید بر ضرورت “توسعه سامانه‌های خورشیدی در محل واحدهای صنعتی” خاطر نشان کرد: تاکنون حدود ۸۰۰ شهرک صنعتی در کشور به بهره برداری رسیده و بیش از ۴۰ هزار واحد صنعتی احداث شده است، ولی به دلیل افزایش مصرف برق در تابستان، بعضا شاهد هستیم که دستور خاموشی برای آنها صادر می‌شود، در حالی که به دلیل وجود سوله‌های مناسب و انشعاب برق، این واحدها دارای زیرساخت و شرایط بسیار مناسب برای نصب سامانه‌های خورشیدی و تولید برق در محل مصرف هستند.

وی افزود: طبق بررسی‌هایی که در ماه‌های اخیر انجام شده است، پیشنهاد می‌شود واحدهای صنعتی با “دیماند” بیشتر از ۵ مگاوات ملزم به احداث و تامین یک درصد از برق مصرفی از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر شوند و این میزان تا ۵ سال به ۵ درصد برسد. این امر موجب احداث سامانه‌های خورشیدی در واحدهای صنعتی به صورت گسترده خواهد شد و از طرف دیگر بخشی از مصرف برق این واحدها را نیز پوشش می‌دهد و همچنین بار مالی خرید تضمینی برق برای ساتبا و وزارت نیرو ندارد.

این فعال حوزه انرژی‌های تجدید پذیر اظهار کرد: در صورتی که واحد صنعتی اقدام به احداث نیروگاه تجدیدپذیر نکند، به اندازه ۳ درصد از مصرف برق واحد صنعتی با تعرفه برق تجدیدپذیر محاسبه شده و یا می‌تواند از طریق بورس انرژی، برق تجدیدپذیر خریداری کند که در هر دو صورت به بودجه خرید تضمینی ساتبا کمک می‌شود.

۵- تشکیل کمیته ویژه در ساتبا برای پیگیری راهکارهای رونق مجدد نصب سامانه‌های خورشیدی کوچک مقیاس؛

این فعال انرژی‌های تجدیدپذیر خاطر نشان کرد: با توجه به نظر مثبت ریاست ساتبا به توسعه انواع انرژی‌های تجدیدپذیر از جمله سامانه‎های خورشیدی کوچک مقیاس و نیز با توجه به حساسیت موضوع و نیاز به پیگیری مداوم، پیشنهاد می‌شود که کمیته ویژه‌ای در ساتبا جهت پیشبرد موارد مرتبط با سامانه‌های خورشیدی کوچک مقیاس ایجاد شود و این کمیته موارد فوق را تا حصول نتیجه و انشالله خروج از بحران پیگیری کند.

به گفته وی در صورت عدم تلاش برای اجرای موارد فوق، شاهد تعطیلی گسترده شرکت‌های فعال در این زمینه و نیز عدم توسعه سامانه‌های خورشیدی در سراسر کشور و تولید برق پاک خواهیم بود.

منبع: ایسنا